Τι μπορείτε να διεκδικήσετε (αναλυτικά)

Παρακάτω θα εκθέσουμε τις κατηγορίες ανθρώπων που δικαιούνται αποζημίωσης λόγω της εμπλοκής τους σε τροχαίο συμβάν, αλλά και τα διάφορα κονδύλια που μπορούν να διεκδικήσουν.
Σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος, δικαιούται αποζημίωση ο ιδιοκτήτης του και τα άλλα πρόσωπα που τυχόν υπέστησαν βλάβη απ' το ατύχημα.
Υπόχρεοι για την αποζημίωση είναι 1) η εταιρεία που ασφαλίζει το ζημιογόνο αυτοκίνητο 2) ο ιδιοκτήτης του ζημιογόνου αυτοκινήτου 3) ο οδηγός του ζημιογόνου αυτοκινήτου. Κι οι τρεις ευθύνονται εις ολόκληρον.

Α) ΥΛΙΚΕΣ ΖΗΜΙΕΣ
Μπορείτε να διεκδικήσετε τα εξής κονδύλια:

1) Υλική ζημία του οχήματoς
Έχετε τις εξής επιλογές:
Ι) Να επισκευάσετε το όχημά σας (αφού πρώτα το όχημά σας εξεταστεί από πραγματογνώμονα της ασφαλιστικής εταιρείας ή από ανεξάρτητο πραγματογνώμονα με δική σας εντολή) και να διεκδικήσετε την αξία των τιμολογίων και των αποδείξεων παροχής υπηρεσιών (ανταλλακτικά κι εργασίες επισκευής + ΦΠΑ).
ΙΙ) Να ζητήσετε από συνεργείο ή από πραγματογνώμονα (πραγματογνώμονα της ασφαλιστικής ή ανεξάρτητο κατόπιν εντολής σας) μια γραπτή εκτίμηση που να περιλαμβάνει τις βλάβες του οχήματός του και την εκτιμούμενη δαπάνη επισκευής (ανταλλακτικά κι εργασίες επισκευής). Με βάση αυτήν την εκτίμηση μπορείτε να διεκδικήσετε την εκτιμούμενη δαπάνη επισκευής, χωρίς όμως τον αντίστοιχο ΦΠΑ. Μπορείτε, επίσης, να ζητήσετε και τη δαπάνη που οφείλατε να καταβάλετε στο συνεργείο, αλλά δεν την καταβάλατε λόγω έκπτωσης που σας έκανε το συγκεκριμένο συνεργείο (βλ. υπ' αριθμ. 1770/1994 απόφαση Eφετείου Aθηνών).
ΙΙΙ) Στην περίπτωση που το όχημά σας έχει υποστεί εκτεταμένη βλάβη, ώστε να είναι ασύμφορη η επισκευή του (στην περίπτωση δηλαδή που η δαπάνη επισκευής προσεγγίζει ή κι υπερβαίνει την εμπορική αξία του οχήματος, όπως αυτή διαμορφωνόταν πριν το τροχαίο συμβάν), μπορείτε να ζητήσετε από συνεργείο ή από πραγματογνώμονα (της ασφαλιστικής ή ανεξάρτητο κατόπιν εντολής σας) μια γραπτή εκτίμηση που να βεβαιώνει το ασύμφορο της επισκευής αλλά και το είδος και την αξία των σώστρων, δηλαδή το ποσό που μπορεί να πωληθεί ό,τι έχει απομείνει από το κατεστραμμένο ή ημικατεστραμμένο όχημα. Με βάση αυτή την εκτίμηση μπορείτε να διεκδικήσετε το ποσό της εμπορικής αξίας του οχήματός σας (όπως αυτή διαμορφωνόταν πριν το τροχαίο συμβάν), αφαιρώντας όμως την αξία των σώστρων.

2) Μείωση Εμπορικής Αξίας του Οχήματος
Ακόμα κι αν το όχημά σας επισκευαστεί πλήρως, έχει ωστόσο μειωθεί η εμπορική του αξία, είτε επειδή είναι αδύνατο να επισκευαστεί και να επανέλθει απολύτως στην κατάσταση που βρισκόταν πριν το τροχαίο συμβάν, είτε απλώς επειδή ο μέσος αγοραστής είναι επιφυλακτικός με την αγορά οχήματος που έχει «τρακάρισμα» στο ιστορικό του και προσφέρει λιγότερα χρήματα για την αγορά του σε σχέση με αυτά που θα προσέφερε πριν το τροχαίο συμβάν. Το αιτούμενο κονδύλιο εδώ είναι η διαφορά της εμπορικής αξίας του οχήματος πριν το τροχαίο συμβάν με την εμπορική αξία του επισκευασμένου οχήματος μετά το τροχαίο συμβάν.

3) Χρήση ΤΑΧΙ ή μίσθωση οχήματος λόγω της στέρησης του οχήματός σας
Στην περίπτωση που λόγω του τροχαίου συμβάντος δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το όχημά σας (είτε επειδή δεν μπορεί να τεθεί νομίμως και με ασφάλεια σε κίνηση λόγω των βλαβών που έχει υποστεί και για το χρονικό  διάστημα μέχρι την επισκευή του, είτε απλώς για τις ημέρες που παρέμεινε στο συνεργείο για επισκευή, είτε επειδή καταστράφηκε σε βαθμό που κρίθηκε ασύμφορη η επισκευή του), είναι πιθανό να χρησιμοποιήσετε taxi για τις μετακινήσεις σας ή να νοικιάσατε κάποιο όχημα. Δικαιούστε, λοιπόν, να ζητήσετε τη δαπάνη για taxi ή για τη μίσθωση οχήματος. Ωστόσο, δικαιούστε το κόστος κάποιων αναγκαίων μόνο διαδρομών σας, στις οποίες περιλαμβάνονται οι διαδρομές προς το συνεργείο, νοσοκομείο, φυσικοθεραπευτή, ιδιωτικούς ιατρούς κτλ. Δικαιούστε, επίσης, να ζητήσετε τη δαπάνη μεταφοράς σας από και προς την εργασία σας, αφαιρώντας όμως ότι θα δαπανούσατε αν χρησιμοποιούσατε το δικό σας όχημα (βενζίνη κτλ).

4) Μεταφορά και Φύλαξη Οχήματος
Στην περίπτωση που κατόπιν του τροχαίου συμβάντος το όχημά σας δεν μπορεί να τεθεί νομίμως και με ασφάλεια σε κίνηση, είναι πιθανό να δαπανήσετε χρήματα για τη μεταφορά του οχήματός σας με γερανό από τον τόπο του συμβάντος και για την φύλαξή του σε κάποιο γκαράζ. Δικαιούστε, λοιπόν, να ζητήσετε τη δαπάνη μεταφοράς και φύλαξης του οχήματός σας. Να σημειώσουμε ότι ακόμα κι αν συμβάλλεστε με οδική βοήθεια και δεν πληρώσετε τελικά για τη μεταφορά του οχήματός σας, δικαιούστε ωστόσο να ζητήσετε ότι θα δαπανούσατε στην περίπτωση που δεν ήσασταν συμβεβλημένος με οδική βοήθεια.

5) Καταστραφέντα Προσωπικά Είδη
Στην περίπτωση που, λόγω του σύγκρουσης που προήλθε από το τροχαίο συμβάν, καταστράφηκαν προσωπικά σας είδη κι αντικείμενα, όπως ρούχα (μπουφάν, παντελόνι, παπούτσια, γυαλιά ηλίου ή μυωπίας, κράνος), αλλά και κινητό, ρολόι, ακόμη και κάποιο κόσμημα, μπορείτε να ζητήσετε να αποζημιωθείτε σύμφωνα με την εμπορική αξία που είχαν τα προσωπικά σας είδη κι αντικείμενα κατά τη στιγμή της σύγκρουσης. Η καταστροφή προσωπικών ειδών κι αντικειμένων είναι πολύ συχνή στην περίπτωση που στο τροχαίο ατύχημα εμπλέκεται μοτοσικλέτα.  

6) Λοιπές Αξιώσεις
- Aν μετά την αγορά του αυτοκινήτου σας το είχατε εξοπλίσει με πρόσθετο εξοπλισμό (extras), ο οποίος καταστράφηκε στο τροχαίο συμβάν, όπως συναγερμό, ηχητικό εξοπλισμό, ραδιοκασετόφωνο, μπαγκαζιέρα (στην περίπτωση μοτοσικλέτας) κτλ, μπορείτε να αξιώσετε να αποζημιωθείτε για την καταστροφή του εν λόγω πρόσθετου εξοπλισμού.
- Στην περίπτωση που κατά το τροχαίο συμβάν καταστράφηκαν πράγματα που μεταφέρατε με το όχημά σας (laptop, βιντεοκάμερα, φωτογραφική μηχανή κτλ) μπορείτε να αξιώσετε να αποζημιωθείτε σύμφωνα με την εμπορική αξία που είχαν αυτά κατά τη στιγμή του τροχαίου.
- Στην περίπτωση που το κατεστραμμένο λόγω του τροχαίου όχημά σας είναι επαγγελματικό, μπορείτε να ζητήσετε την απώλεια εισοδήματός σας, λόγω της στέρησης του οχήματός σας (με κλασσική περίπτωση τον ιδιοκτήτη TAXI). Aν πράγματα που μεταφέρατε με το όχημά σας και καταστράφηκαν λόγω του τροχαίου, ήταν εργαλεία απαραίτητα για την εργασία σας και λόγω της καταστροφής τους απωλέσατε εισοδήματα, δικαιούστε να ζητήσετε τα εισοδήματα αυτά (πχ φωτογράφος που λόγω καταστροφής της φωτογραφικής μηχανής του δεν μπόρεσε να καλύψει κάποια τελετή). Μπορείτε ακόμη να ζητήσετε τα εισοδήματα που απωλέσατε για την ημέρα ή τις ημέρες που αναγκαστήκατε να απασχοληθείτε με την επισκευή του οχήματός σας (μεταφορά και παραλαβή από το συνεργείο κτλ). Μπορείτε, τέλος, να ζητήσετε ακόμη και τους τόκους που απωλέσατε από την απόσυρση χρηματικού ποσού από τον τραπεζικό σας λογαριασμό με σκοπό την επισκευή του οχήματός σας, αλλά και τα έξοδα της τράπεζας για δάνειο που τυχόν πήρατε για να πληρώσετε τις υλικές ζημιές του οχήματός σας.
- Δικαιούστε να ζητήσετε το ποσό που έχετε δαπανήσει για τον χρόνο της εγγύησης του οχήματός σας, κατά το μέρος που αυτή θα είναι ανώφελη για εσάς, στην περίπτωση της ολοσχερούς καταστροφής του οχήματός σας λόγω του τροχαίου συμβάντος. Ομοίως, δικαιούστε να ζητήσετε το ποσό που έχετε δαπανήσει για τον χρόνο ενοικίασης parking του οχήματός σας, στην περίπτωση που το parking είναι πλέον ανώφελο για το όχημά σας κατόπιν της βλάβης ή καταστροφής που υπέστη λόγω του τροχαίου συμβάντος.
- Μπορείτε, βεβαίως, να ζητήσετε τις δαπάνες σας στην περίπτωση που ορίσατε πραγματογνώμονα για να διερευνήσει αφενός τις συνθήκες του τροχαίου ατυχήματος κι αφετέρου το μέγεθος της βλάβης και την έκταση της μείωσης της εμπορικής αξίας του οχήματός σας.

7) Ηθική Βλάβη λόγω Υλικών Ζημιών
Είναι σύνηθες να είστε συναισθηματικά δεμένοι με το όχημά σας ή το όχημά σας να συνιστά σημαντικό περιουσιακό σας στοιχείο. Οι βλάβες, λοιπόν, που προξενήθηκαν στο όχημά σας (κι ακόμα περισσότερο η καταστροφή του) σας στενοχωρούν ιδιαιτέρως. Επιπλέον, η επισκευή του οχήματός σας προξενεί οπωσδήποτε κάποιου είδους ταλαιπωρία. Λόγω λοιπόν αυτής της στενοχώριας και ταλαιπωρίας, η οποία δεν επουλώνεται απαραίτητα με τη μετέπειτα επισκευή του οχήματός σας, δικαιούστε να ζητήσετε χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υποστήκατε λόγω των υλικών ζημιών που προξενήθηκαν στο όχημά σας.

Β) ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι δεν θα πρέπει να υποτιμούμε καμιά σωματική  βλάβη λόγω τροχαίου συμβάντος. Ακόμη κι οι μικρές σωματικές βλάβες χρήζουν αποζημίωσης.
Συγκεκριμένα, μπορείτε να διεκδικήσετε τα εξής κονδύλια:

1) Χρήση ΤΑΧΙ
Στην περίπτωση που λόγω του τροχαίου συμβάντος τραυματιστήκατε, μπορεί να χρειαστεί να επισκεφθείτε επανειλημμένα για θεραπεία κι επανεξετάσεις νοσοκομεία, ιδιώτες γιατρούς, φυσικοθεραπευτές κτλ. Στην περίπτωση που δεν διαθέτετε όχημα, στην περίπτωση που η κατάσταση της υγείας σας δεν σας επιτρέπει να οδηγήσετε όχημα ή στην περίπτωση που το όχημά σας δεν μπορεί να τεθεί σε κίνηση λόγω της εμπλοκής του στο τροχαίο συμβάν, είναι πιθανό για την μεταφορά σας να χρησιμοποιήσετε taxi. Δικαιούστε, λοιπόν, να ζητήσετε τη δαπάνη για taxi. 

2) Νοσήλια
Δαπάνες για Νοσήλια συνιστούν οι δαπάνες:
- για ιατρικές επισκέψεις, ακτινογραφίες, ιατρικές εξετάσεις, αμοιβές γνωματεύσεων ιατρών κτλ.
- για αγορά παραφαρμακευτικών προϊόντων (φάρμακα, πατερίτσες, επίδεσμοι, αναπηρικά είδη, τεχνητά μέλη κτλ).
- για έξοδα μεταφοράς στο νοσοκομείο με ασθενοφόρο κι αμοιβή αποκλειστικής νοσοκόμας.
- για φιλοδωρήματα που δώσατε στους ιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό του νοσοκομείου που νοσηλευθήκατε για να σας προσέξουν περισσότερο.
- για φυσικοθεραπείες κτλ.
Δικαιούστε πλήρους αποζημίωσης για τις ως άνω δαπάνες. Για όλα τα παραπάνω έξοδα (εκτός βεβαίως των φιλοδωρημάτων), θα πρέπει να φροντίσετε να κρατήσετε τις σχετικές αποδείξεις. Αν είστε ασφαλισμένοι στο Ι.Κ.Α. κι αυτό καταβάλει κάποιο ποσό για την εν λόγω περίθαλψη, τότε το ποσό αυτό αφαιρείται από το αίτημα. Ο ασφαλισμένος κάθε άλλου ασφαλιστικού φορέα δικαιούται να ζητήσει το σύνολο των νοσηλίων, ασχέτως αν ο φορέας του κατέβαλε κάποιο ποσό.

3) Δαπάνες για Μελλοντικά Νοσήλια
Συμβαίνει συχνά παρά τη νοσηλεία σας, να είναι βέβαιο ότι θα απαιτηθούν μελλοντικά νέες χειρουργικές επεμβάσεις (π.χ. πλαστική επέμβαση) και νέα νοσήλια. Στην περίπτωση αυτή μπορείτε να ζητήσετε τις δαπάνες αυτές που θα απαιτηθούν στο μέλλον (στο βαθμό βεβαίως που μπορούν να προβλεφθούν).

4) Δαπάνη για Αποκλειστικές Νοσοκόμες-Οικιακές Βοηθούς
Είναι πιθανό να μισθώσετε αποκλειστική νοσοκόμα κατά τη διάρκεια παραμονής σας στο νοσοκομείο, αλλά και κατά τη διάρκεια παραμονής σας στην οικία σας, όταν έχετε αναρρωτική άδεια και χρήζετε τέτοιας ανάγκης. Μπορείτε, επίσης, να μισθώσετε οικιακή βοηθό κατά το διάστημα παραμονής σας στην οικία σας και για το χρονικό διάστημα που είστε ανίκανοι προς εργασία ή κι αυτοεξυπηρέτηση. Δικαιούστε, λοιπόν, να ζητήσετε τη δαπάνη σας για αποκλειστικές νοσοκόμες-οικιακές βοηθούς. Ωστόσο, συχνά τα καθήκοντα αποκλειστικής νοσοκόμας ή κι οικιακής βοηθού τα αναλαμβάνει δωρεάν κάποιος συγγενής. Στην περίπτωση αυτή μπορείτε να ζητήσετε ό,τι θα δαπανούσατε εάν προσλαμβάνατε αποκλειστική νοσοκόμα κι οικιακή βοηθό. 

5) Δαπάνη για Βελτιωμένη Διατροφή
Λόγω του τραυματισμού σας είναι πιθανό να σας συσταθεί ιατρικά (ακόμη και προφορικά) η λήψη βελτιωμένης διατροφής, συνιστάμενης στην αγορά και παρασκευή φαγητών εμπλουτισμένων σε συστατικά όπως ασβέστιο, λευκώματα, υδατάνθρακες. Η λήψη της βελτιωμένης διατροφής μπορεί να απαιτεί επιπλέον δαπάνη σε σχέση με τη συνηθισμένη διατροφή. Την επιπλέον αυτή δαπάνη για βελτιωμένη διατροφή δικαιούστε να τη διεκδικήσετε.

6) Απώλεια Εισοδήματος
Ένας τραυματισμός τις περισσότερες φορές έχει ως συνέπεια την αδυναμία ή ανικανότητα εργασίας για κάποιο χρονικό διάστημα, πράγμα που έχει σαν πιθανό αποτέλεσμα την απώλεια κάποιων εισοδημάτων (από το μισθό σας, από την αναγκαστική αποχή σας από το ελεύθερο επάγγελμα κτλ). Δικαιούστε, λοιπόν, να ζητήσετε τα εισοδήματα που απωλέσατε. Ωστόσο, στην περίπτωση που είστε ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ, δεν δικαιούστε να ζητήσετε ποσά που έχετε λάβει από το ΙΚΑ για αυτήν ακριβώς την αιτία. Σημειώνουμε ότι δικαιούστε να ζητήσετε ό,τι εισοδήματα θα στερηθείτε στο μέλλον λόγω των βλαβών που σας έχουν προξενηθεί (μερικές βλάβες μάλιστα ενδέχεται να είναι και μόνιμες), ακόμη και λόγω της μείωσης της αποδοτικότητάς σας στο επάγγελμά σας λόγω του τροχαίου συμβάντος. Επίσης, αν λόγω της φύσης της εργασίας σας κερδίζατε και φιλοδωρήματα, δικαιούστε να ζητήσετε κι αυτά. Τέλος, δικαιούστε να ζητήσετε ό,τι δαπανήσατε λόγω της ανικανότητάς σας προς εργασία, για παράδειγμα για την πρόσληψη προσωπικού λόγω της ανικανότητας ή μειωμένης αποδοτικότητάς σας.  

7) Διατροφές
Διάφοροι έχετε υποχρέωση από το νόμο να διατρέφετε συγκεκριμένα πρόσωπα (συζύγους, παιδιά, γονείς κτλ). Λόγω, λοιπόν, του τραυματισμού σας και της συνεπαγόμενης αδυναμίας ή ανικανότητάς σας προς εργασία, είναι πιθανό να αδυνατείτε να ανταποκριθείτε στην υποχρέωσή σας για διατροφή των παραπάνω προσώπων. Στην περίπτωση αυτή, τα προσώπα τα οποία υποχρεούστε να διατρέφετε, δικαιούνται να ζητήσουν με το δικόγραφο της ίδιας αγωγής τη διατροφή τους από τους αντιδίκους.

8) Ηθική Βλάβη
Λόγω του τραυματισμού σας, της στενοχώριας που σας προξενήθηκε από αυτόν, της ψυχικής φθοράς που συνέβη κατά τον τραυματισμό σας και κατά το διάστημα της ίασής του, αλλά και λόγω της ταλαιπωρίας σας κατά τη νοσηλεία σας και του διαστήματος της ίασής σας, δικαιούστε χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Το κονδύλιο αυτό είναι από τα πλέον σημαντικά.

9) Ηθική Βλάβη άρθρου 931 Αστικού Κώδικα
Η απαίτηση για την ηθική βλάβη του άρθρου 931 Α.Κ. είναι διαφορετική από την ηθική βλάβη στην οποία αναφερόμαστε στο ανωτέρω σημείο 8 του παρόντος. Κατά το άρθρο 931 Α.Κ. "η αναπηρία ή η παραμόρφωση που προξενήθηκε στον παθόντα λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη, κατά την επιδίκαση αποζημίωσης, αν επιδρά στο μέλλον του". Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι η αναπηρία ή παραμόρφωση, εκτός από την επίδραση που μπορεί να ασκήσει σε άλλες αξιώσεις, είναι δυνατόν να θεμελιώσει αυτοτελή αξίωση για αποζημίωση, αν επιδρά στο μέλλον του θιγέντος προσώπου, δηλαδή στην επαγγελματική, οικονομική και κοινωνική εξέλιξή του. Δεν απαιτείται βεβαιότητα δυσμενούς επιρροής στο μέλλον του προσώπου, αλλά αρκεί η απλή πιθανότητα κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στα νεαρά, άγαμα άτομα, αφού η αναπηρία ή παραμόρφωσή τους μειώνει την πιθανότητα τέλεσης γάμου. Στην περίπτωση, λοιπόν, αναπηρίας ή παραμόρφωσης δικαιούστε να απαιτήσετε σημαντικά χρηματικά ποσά, αφενός ως αποζημίωση κι αφετέρου για τη δημιουργία οικονομικής βάσης που θα αντισταθμίζει τη μειονεκτική πλέον θέση σας.